Najważniejsze choroby rzepaku ozimego. Jak zwalczać suchą zgniliznę kapustnych i zgniliznę twardzikową

Jeszcze pod koniec XX wieku liczni specjaliÅ›ci z agrotechniki uważali, że uprawa rzepaku w Polsce nie wymaga interwencji fungicydowej, by utrzymać Å‚an wolny od chorób. W miarÄ™ wzrostu powierzchni uprawy rzepaku, zwiÄ™kszaÅ‚a siÄ™ też liczba infekcji. Obecnie wysoki plon można uzyskać, tylko stosujÄ…c szczegóÅ‚owo zaplanowany program ochrony, zwÅ‚aszcza wtedy, gdy pozostaÅ‚e elementy technologii, jak na przykÅ‚ad pÅ‚odozmian, sÄ… modyfikowane.

Sucha zgnilizna kapustnych – kiedy siÄ™ pojawia, jak rozpoznać

JednÄ… z dwóch najgroźniejszych pod wzglÄ™dem gospodarczym chorób jest sucha zgnilizna kapustnych. Plantacja rzepaku może zostać zainfekowana chorobotwórczym patogenem od poczÄ…tku wegetacji aż do momentu zawiÄ…zywania ostatnich Å‚uszczyn. Zarodniki grzyba powodujÄ…cego suchÄ… zgniliznÄ™ kapustnych sÄ… przenoszone na nasionach lub z wiatrem z pozostawionych bez przyorania resztek pożniwnych.

JesieniÄ… objawy choroby można zauważyć krótko po wschodach roÅ›lin. Na mÅ‚odych Å‚odyżkach pojawiajÄ… siÄ™ skupiska czarnych zarodników, które powodujÄ… przewężenia, a w konsekwencji Å›mierć roÅ›liny. Przy masowym pojawieniu siÄ™ zgnilizny obsada roÅ›lin zdecydowanie siÄ™ obniża. Wczesne porażenie jest efektem zainfekowania plantacji przez zarodniki przenoszone na niezaprawionych nasionach.

W okresie rozwoju rozety sucha zgnilizna atakuje plantacjÄ™, przenoszÄ…c siÄ™ z wiatrem z porażonych resztek pożniwnych. Naniesione na liÅ›cienie i mÅ‚ode liÅ›cie zarodniki kieÅ‚kujÄ…, zapoczÄ…tkowujÄ…c rozwój choroby. W pierwszym etapie infekcja objawia siÄ™ pojawieniem siÄ™ jasno brunatnych plam z ciemnÄ… obwódkÄ…, które ograniczajÄ… powierzchniÄ™ asymilacyjnÄ…. Poważny problem powstaje wtedy, gdy dalszy rozwój grzyba odbywa siÄ™ na szyjce korzeniowej. RozwijajÄ…cy siÄ™ patogen atakuje wiÄ…zki przewodzÄ…ce, co zakÅ‚óca transport wody i skÅ‚adników pokarmowych w roÅ›linie. Efektem jest wyÅ‚amywanie Å‚odyg i przedwczesne dojrzewanie.

Jesienne zabiegi fungicydowe sÄ… kluczowe do skutecznej ochrony rzepaku przed chorobami

WalkÄ™ z chorobÄ… należy przeprowadzić możliwie jak najwczeÅ›niej. Pierwsza ochrona przed atakiem powinna nastÄ…pić jesieniÄ…. Oprócz zaprawiania nasion, podstawowym dziaÅ‚aniem ograniczajÄ…cym suchÄ… zgniliznÄ™ kapustnych, jest stosowanie fungicydu Tarcza® Łan Extra 250 EW. Najlepiej zaaplikować go w fazie 4–6 liÅ›ci.

Zabieg grzybobójczy zbiega siÄ™ w terminie z regulacjÄ… tempa wzrostu rzepaku. Ci, którzy zakÅ‚adajÄ… tylko jeden zabieg fungicydowy, powinni kierować siÄ™ zasadÄ…, że wczeÅ›niejsze zastosowanie substancji grzybobójczych i regulujÄ…cych pokrój jest lepsze niż zbyt późne.

W przypadku, gdy na roÅ›linach widoczne sÄ… objawy suchej zgnilizny kapustnych, zabieg należy wykonać bezzwÅ‚ocznie, nawet jeÅ›li roÅ›liny znajdujÄ… siÄ™ w różnych fazach rozwojowych i część z nich dopiero osiÄ…gnęła fazÄ™ 1–2 liÅ›ci. Ze wzglÄ™du na niewielkÄ… dawkÄ™ substancji, która dostaje siÄ™ do roÅ›liny poprzez maÅ‚Ä… powierzchniÄ™ liÅ›cia i dużą energiÄ™ wzrostu, oprysk nie jest w stanie zatrzymać wzrostu roÅ›liny.

Wczesny zabieg trafia na warunki sprzyjajÄ…ce dziaÅ‚aniu preparatu grzybobójczego. Wyższe temperatury gwarantujÄ… wnikanie substancji do roÅ›liny i jej skuteczność. Zabieg przeciwko suchej zgniliźnie powinien być wykonany obligatoryjnie na polach, które podlegajÄ… dużej presji, na przykÅ‚ad w pobliżu znajduje siÄ™ rzepakowe Å›ciernisko lub gdy rzepak byÅ‚ uprawiany z krótszÄ… niż cztery lata przerwÄ…. Opóźnienie terminu siewu, brak koniecznoÅ›ci regulowania wzrostu roÅ›lin lub mniejsza obsada na jednostce powierzchni również nie zwalnia od zabiegu fungicydowego.

Wiosenna ochrona przed chorobami

WiosnÄ… dochodzi do dalszego rozwoju suchej zgnilizny kapustnych z infekcji jesiennych lub do ponownego zarażenia roÅ›lin. Ostatnie infekcje wywoÅ‚ujÄ… objawy widoczne na Å‚uszczynach. Wczesnowiosenne porażenie jest tak samo groźne jak jesienne, dlatego też już od poczÄ…tku wydÅ‚użania siÄ™ pÄ™du i powstawania nowych liÅ›ci warto zadbać o zabezpieczenie roÅ›lin przed infekcjÄ…. Zastosowany wiosnÄ… produktu Tarcza® Łan Extra 250 EW dziaÅ‚a leczniczo w przypadku infekcji jesiennych i zabezpieczajÄ…co przed ponownymi zakażeniami.

Zgnilizna Twardzikowa – jak przeciwdziaÅ‚ać, jakie produkty zastosować interwencyjnie?

Drugą chorobą o ogromnym znaczeniu gospodarczym w uprawie rzepaku jest zgnilizna twardzikowa. Ryzyko wystąpienia choroby, podobnie jak w wypadku suchej zgnilizny, nasila się przy źle przeprowadzonym płodozmianie.

Zarodniki grzyba, które znajdujÄ… siÄ™ na plantacji lub na sÄ…siadujÄ…cych polach, przenoszone sÄ… przez wiatr. PokrywajÄ…c roÅ›linÄ™ rzepaku, trafiajÄ… na pÅ‚atki kwiatów, które już po czterech dniach po speÅ‚nieniu swej funkcji sÄ… pozbawione substancji odpornoÅ›ciowych. Na pÅ‚atkach bardzo szybko dochodzi do rozwoju choroby. SpadajÄ…cy pÅ‚atek, szczególnie gdy znajdzie siÄ™ w kÄ…tach liÅ›ciowych, prowadzi do dalszego rozwoju patogenu. Grzyb przerasta Å‚odygÄ™, prowadzÄ…c do przerwania transportu wody i skÅ‚adników pokarmowych. PatrzÄ…c z góry na Å‚an na krótko przed dojrzewaniem, można zauważyć pojedyncze lub placowo pojawiajÄ…ce siÄ™ grupy zasychajÄ…cych roÅ›lin. Zainfekowana roÅ›lina nie wytwarza nasion lub nasiona bardzo drobne, które sÄ… tracone podczas zbioru.

Zgnilizna twardzikowa jest chorobą powodującą największe straty w lata obfitujące w przelotne opady deszczu w okresie kwitnienia. Stosunkowo rzadko zdarza się, że infekcje mogą nastąpić jeszcze przed kwitnieniem.

Typowym okresem rozwoju choroby i ochrony przed niÄ… jest pÄ…kowanie i kwitnienie. Ryzyko porażenia rozÅ‚ożone w czasie wymaga dziaÅ‚ania interwencyjnego i dÅ‚ugo utrzymujÄ…cego siÄ™ efektu zabezpieczenia. Takie wymogi speÅ‚nia zastosowanie substancji mieszanin fungicydów z grupy imidazoli, triazoli i strobiluryn.

Mieszaniny opryskowe na zwalczanie zgnilizny twardzikowej w zabiegu na opadanie kwiatka

Mieszanina preparatu Tarcza® Łan Extra 250 EW z preparatem zawierajÄ…cym azoksystrobinÄ™ Azoksar® 250 EW doskonale leczy i zabezpiecza plantacjÄ™. Konieczność rotacji fungicydów w sezonie wegetacyjnym ogranicza możliwość wielokrotnego użycia preparatu Tarcza® Łan Extra 250 EW. Poleca siÄ™ wiÄ™c rozwiÄ…zanie polegajÄ…ce na mieszaninie produktu zawierajÄ…cego azoksystrobinÄ™ z fungicydem Prokarb 450 EC. Obie mieszaniny, by optymalnie dziaÅ‚ać, wymagajÄ… aplikacji w fazie zielonego pÄ…ka lub poczÄ…tku kwitnienia. Mieszanina ogranicza wystÄ™powanie również pozostaÅ‚ych chorób rzepaku. CzerÅ„ krzyżowych, wertycylioza, szara pleśń, mÄ…czniak rzekomy i prawdziwy wyrzÄ…dzajÄ… wprawdzie mniejsze szkody niż opisane w tekÅ›cie choroby, jednak w przypadku znacznego rozwoju również redukujÄ… plon.

Więcej na temat zabiegu na opadanie płatka przeczytasz tutaj.