Ochrona fungicydowa zbóż. Jak i kiedy wykonać zabieg T1, T2, T3?

Przez caÅ‚y okres wegetacji zboża narażone sÄ… na atak chorób wywoÅ‚ywanych przez grzyby. Niektóre infekcje przypadajÄ… na okres jesienny. W październiku i listopadzie na plantacjach zbożowych można znaleźć objawy chorób podsuszkowych, mÄ…czniaka, septorioz, rdzy i innych. Mimo wczesnych infekcji, aplikacje fungicydów jesieniÄ… sÄ… wykonywane sporadycznie.

Zabiegi T1

WÅ‚aÅ›ciwÄ… ochronÄ™ przed chorobami grzybowymi wdraża siÄ™ po rozpoczÄ™ciu wiosennej wegetacji. W pierwszych zabiegach, ogólnie okreÅ›lanych mianem „T1”, zwalcza siÄ™ choroby podsuszkowe. W skÅ‚ad tego kompleksu najczęściej wchodzÄ… fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbÅ‚a i Å‚amliwość podstawy źdźbÅ‚a. Patogeny powodujÄ…ce te schorzenia uszkadzajÄ… tkanki mechaniczne i przewodzÄ…ce, co prowadzi do przedwczesnego zamierania źdźbeÅ‚ (biaÅ‚okÅ‚osowość) i do wylegania Å‚anów.

Wiosenny rozwój mÄ…czniaka prawdziwego zależy od ogólnej kondycji roÅ›lin. W okresie, kiedy nastÄ™pujÄ… redukcje źdźbeÅ‚, dochodzi do gwaÅ‚townego rozwoju choroby. Odrzucane, pozbawione naturalnych substancji ochronnych części roÅ›liny stajÄ… siÄ™ pożywkÄ… dla patogenu. Gdy grzyb rozwinie siÄ™ zbyt mocno, atakuje również zdrowe i prawidÅ‚owo rozwijajÄ…ce siÄ™ części roÅ›lin. Patogen potrafi rozwijać siÄ™ na górnych liÅ›ciach i kÅ‚osie, ograniczajÄ…c fotosyntezÄ™ i powodujÄ…c straty wody i skÅ‚adników mineralnych.

Na poczÄ…tku fazy strzelania w źdźbÅ‚o na dolnych liÅ›ciach mogÄ… również rozwijać siÄ™ choroby okreÅ›lane jako plamistoÅ›ci liÅ›ci. Rozwój rdzy, septoriozy i brunatnej plamistoÅ›ci liÅ›ci z infekcji jesiennych, czasami zostaje naturalnie wstrzymany przez wystÄ™pujÄ…cÄ… wiosnÄ… suszÄ™. Częściej jednak infekcje rozwijajÄ… siÄ™ dalej i wymagajÄ… interwencji fungicydowej. Do infekcji patogenicznej dochodzi nie tylko jesieniÄ…, lecz także wiosnÄ…. W przypadku zaobserwowania objawów chorób na dolnych liÅ›ciach należy bezzwÅ‚ocznie wykonać zabieg fungicydowy, gdyż zarówno rdze, jak i brunatna plamistość liÅ›ci charakteryzujÄ… siÄ™ krótkim okresem rozwoju.

Z biologicznego punktu widzenia, nawet gdy nie widoczne są objawy porażenia, początkowe fazy strzelania w źdźbło, jako okres zwiększonego ryzyka, to najlepszy moment na wykonanie zabiegu zabezpieczającego przed infekcją. Przypada on na czas odrzucania nadmiernej liczby źdźbeł, podatnych na infekcje i pojawiania się nowych części roślin. Umiarkowane temperatury i wyższa wilgotność powietrza sprzyjają zwłaszcza takim infekcjom, jak rdza, DTR i septoriozy.

Fungicyd stosowany w fazie poczÄ…tków strzelania w źdźbÅ‚o musi wykazywać dziaÅ‚anie interwencyjne, bÄ™dÄ…ce w stanie wyleczyć jesienne infekcje. Musi też skutecznie zwalczać choroby powodowane przez różne grupy patogenów, ponieważ wielorakość atakujÄ…cych w tym czasie grzybów jest duża. Wysokie wymagania odnoÅ›nie do wiosennego zabiegu powodujÄ…, że najlepszym sposobem ograniczania rozwoju chorób w okresie wiosennym jest zastosowanie mieszaniny fungicydów o różnych mechanizmach dziaÅ‚ania.

Na T1 stosuj Prokarb® 450 EC z Askalon® 125 SC

Mieszanina Prokarb® 450 EC z Askalon® 125 SC Å›wietnie chroni przed chorobami podstawy źdźbÅ‚a bez wzglÄ™du na rodzaj infekcji. Kombinacja wykazuje wysokÄ… skuteczność w zwalczaniu mÄ…czniaka i chorób powodujÄ…cych plamistoÅ›ci dolnych liÅ›ci. Proponowana mieszanina ma nie tylko dziaÅ‚anie interwencyjne, pozwalajÄ…ce na wyniszczenie patogenu, który rozpoczÄ…Å‚ rozwój w roÅ›linie, ale również zabezpieczajÄ…ce przed ponownÄ… infekcjÄ…. UtrzymujÄ…ce siÄ™ przez kilka tygodni dziaÅ‚anie chroni bowiem przed atakiem patogenów powodujÄ…cych choroby na górnych liÅ›ciach i kÅ‚osie, stanowiÄ…c podwaliny pod wÅ‚aÅ›ciwÄ… ochronÄ™ w terminie T2.

Zabiegi T2

Górne liÅ›cie stanowiÄ… najbardziej wydajnÄ… w budowaniu plonu część roÅ›liny. Aktywność fotosyntetyczna liÅ›cia flagowego, podflagowego i kÅ‚osa przypada na najdÅ‚uższy dzieÅ„ i sprzyjajÄ…ce szybkiej wegetacji warunki pogodowe. Niezmiernie ważne dla uzyskania plonu jest wiÄ™c utrzymanie jak najdÅ‚uższej aktywnoÅ›ci tych części roÅ›lin, co jest tożsame z ochronÄ… przed atakiem patogenów grzybowych.

Wraz ze zmianami klimatu należy spodziewać siÄ™ wiÄ™kszej presji chorób. Już teraz odczuwalne jest wiÄ™ksza presja rdzy, zarówno żóÅ‚tej, jak i brunatnej. W latach 2001 czy 2014 masowy atak choroby na pszenżycie powodowaÅ‚ straty plonu od 30% do nawet 100%.

Patogenem, który powoduje coraz wiÄ™ksze straty w plonach, jest brunatna plamistość liÅ›ci, zwana również DTR. Jej rozwój na plantacji wymaga szybkiej interwencji fungicydowej. Choroba gwaÅ‚townie ogranicza powierzchniÄ™ asymilacyjnÄ…, co przekÅ‚ada siÄ™ na znaczÄ…ce straty w plonie.

Przy omawianiu zabiegów ochronnych we wczesnych fazach rozwojowych wspomniano o chorobach powodowanych przez grzyby z rodzaju septoria. PowodujÄ… one zarówno septoriozÄ™ paskowanÄ… liÅ›ci, jak i później wystÄ™pujÄ…cÄ… na liÅ›ciach i częściach kÅ‚osa septoriozÄ™ plew. NajwiÄ™ksze straty wyrzÄ…dzajÄ… na górnych liÅ›ciach i plewach, ponieważ te części roÅ›liny odpowiadajÄ… za dostarczenie blisko 90% asymilatów wykorzystywanych do budowy ziarna. W porównaniu z krajami zachodniej Europy presja patogenu w naszym kraju jest znacznie mniejsza. Nie oznacza to, że nie jest on zdolny do wyrzÄ…dzenia ogromnych strat. Szczególnie dotkliwie odczuwa siÄ™ porażenie septoriozami na glebach mocnych, gdzie utrzymuje siÄ™ wilgotny mikroklimat w Å‚anie. Septoriozy do rozwoju potrzebujÄ… zwilżenia roÅ›liny utrzymujÄ…cego siÄ™ przynajmniej kilkanaÅ›cie do kilkudziesiÄ™ciu godzin. Latem i w miejscach z wiÄ™kszym uwilgotnieniem warto wdrożyć dokÅ‚adniejszÄ… ochronÄ™ przed patogenem.

Fungicydy zwalczajÄ…ce septoriozÄ™ stosuje siÄ™ gÅ‚ównie zapobiegawczo, gdyż patogen charakteryzuje siÄ™ dÅ‚ugim, trzytygodniowym okresem utajonego rozwoju. Dopiero po tym czasie można zauważyć pierwsze objawy jego dziaÅ‚ania. Skuteczna walka z chorobÄ… polega wiÄ™c na aplikacji fungicydu jeszcze przed pojawieniem siÄ™ widocznych plam na liÅ›ciach. Dlatego też zabiegi fungicydowe w fazach liÅ›cia flagowego i kÅ‚oszenia powinny wyróżniać siÄ™ dziaÅ‚aniem interwencyjnym i zapobiegawczym.

Na T2 stosuj Azoksar® 250 SC z Tarcza® Łan Extra 250 EW

Jako lecznicze uznawane sÄ… fungicydy z grupy triazoli. Askalon® 125 SC czy Tarcza® Łan Extra 250 EW powinny być stosowane przemiennie w tym samym okresie wegetacyjnym jako Å›rodki komplementarne z fungicydami należącymi do innych grup chemicznych. Preparat Azoksar® 250 SC to z kolei produkt dziaÅ‚ajÄ…cy odmiennie od wymienionych fungicydów. Wykazuje on dziaÅ‚anie chroniÄ…ce przed infekcjÄ…. Charakteryzuje siÄ™ przedÅ‚użonym dziaÅ‚aniem. Preparaty z grupy strobiluryn wykazujÄ… szczególnie silne dziaÅ‚anie fungicydowe w przypadku infekcji rdzy i brunatnej plamistoÅ›ci liÅ›ci. StanowiÄ… też dÅ‚ugotrwaÅ‚e zabezpieczenie przed infekcjami septorioz. Dodatkowo majÄ… dziaÅ‚anie fitotoniczne, czyli pozytywnie wpÅ‚ywajÄ…ce na procesy fizjologiczne roÅ›liny. Ma to szczególne znaczenie w okresie najwiÄ™kszej produkcyjnoÅ›ci Å‚anu.

Zabiegi T3

Ostatni termin zabiegów fungicydowych skupia siÄ™ na przeciwdziaÅ‚aniu infekcji chorób fuzaryjnych na kÅ‚osie. Atak grzybów powodujÄ…cych fuzariozÄ™ kÅ‚osów nastÄ™puje dość późno. Przypada on w naszym klimacie na okres kwitnienia. Otwarte w tym czasie plewy i plewki pozwalajÄ… na wejÅ›cie noszonych wiatrem zarodników infekcyjnych. Rozwój choroby trwa kilka, kilkanaÅ›cie dni. Po tym czasie pojawiajÄ… siÄ™ kÅ‚oski, w których zamiast ziarniaków znajduje siÄ™ szaroróżowa grzybnia. Zainfekowane, niepoddane obróbce ziarno jest szkodliwe dla zwierzÄ…t. W zwalczaniu choroby bardzo ważne jest stosowanie fungicydów w okresie kwitnienia. Jak pokazujÄ… badania, najlepsze efekty grzybobójcze osiÄ…ga siÄ™, stosujÄ…c Prokarb® 450 EC i Tarcza® Łan Extra 250 EW. W latach z licznymi przelotnymi opadami deszczu w czasie kwitnienia zbóż na stanowiskach po kukurydzy lub w rejonach, gdzie uprawia siÄ™ duże iloÅ›ci tego gatunku, przy uprawie odmian zbóż wrażliwych na fuzariozÄ™, zabieg T3 powinien być obligatoryjnie wykonywany.

Omawiane choroby najczęściej wystÄ™pujÄ… w uprawie pszenicy i pszenżyta. Na życie częściej spotyka siÄ™ porażenie przez rdze, a rzadziej przez septoriozy i fuzariozy. JÄ™czmieÅ„, zarówno forma ozima jak i jara, jest atakowany przez plamistość siatkowÄ… oraz rynchosporiozÄ™. Wszystkie choroby żyta i jÄ™czmienia można ograniczyć wymienionymi wczeÅ›niej fungicydami.