Powierzchnia zasiewów owsa w Polsce w ostatnich latach jest na staÅ‚ym poziomie i wynosi okoÅ‚o 0,5 mln hektarów. Reprezentuje to 7% ogólnej powierzchni zasiewów i jest to znacznie mniej niż pszenicy jarej i ozimej, pszenżyta ozimego czy żyta, ale wiÄ™cej niż jÄ™czmienia jarego.

W Å›wiecie biologii istnieje kilka zjawisk, które można okreÅ›lić mianem trudnych do zrozumienia. Pomimo faktu, że azot (N) jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych w przyrodzie skÅ‚adników, a w ziemskiej atmosferze jest go ponad 78%, jest on najbardziej deficytowym skÅ‚adnikiem żywieniowym, w znikomym stopniu dostÄ™pnym dla roÅ›lin. Podobna sytuacja dotyczy krzemu (Si). 

Rzepak ozimy jest w naszym kraju bardzo ważnÄ… uprawÄ…. AreaÅ‚ na którym rolnicy dokonujÄ… jesiennych zasiewów rzepaku jest od kilku lat stabilny i wynosi ok 850 tys. ha. Uprawa rzepaku ozimego jest zadaniem dość trudnym i wymagajÄ…cym szczególnej uwagi. Każdego sezonu rolnicy zmagajÄ… siÄ™ z problemem zagrożenia ze strony patogenów, które atakujÄ… roÅ›liny już od poczÄ…tku wegetacji jesiennej oraz wiosnÄ… niemal do samego zbioru. Chronimy go zabiegami zabezpieczajÄ…cymi przed chwastami, szkodnikami oraz przed chorobami powodowanymi przez grzyby.

Uprawa rzepaku wymaga od plantatora dużego zaangażowania finansowego i czasowego. Zaniechanie jakiegokolwiek zabiegu agrotechnicznego mocno ogranicza plonowanie. Opryskiwacz w uprawie pojawia się w sezonie średnio siedem razy, aplikując środki chroniące plantację przed szkodnikami, chwastami i chorobami. Zabiegi osłaniające plantację należą do czterech ogniw agrotechnicznych.

Jeszcze pod koniec XX wieku liczni specjaliÅ›ci z agrotechniki uważali, że uprawa rzepaku w Polsce nie wymaga interwencji fungicydowej, by utrzymać Å‚an wolny od chorób. W miarÄ™ wzrostu powierzchni uprawy rzepaku, zwiÄ™kszaÅ‚a siÄ™ też liczba infekcji. Obecnie wysoki plon można uzyskać, tylko stosujÄ…c szczegóÅ‚owo zaplanowany program ochrony, zwÅ‚aszcza wtedy, gdy pozostaÅ‚e elementy technologii, jak na przykÅ‚ad pÅ‚odozmian, sÄ… modyfikowane.

Wraz z pojawieniem siÄ™ nowych odmian zbóż roÅ›nie poziom plonowania. Wyższy potencjaÅ‚ pociÄ…ga z kolei za sobÄ… rozwój agrotechnologii, opartych na licznych zabiegach eliminujÄ…cych ryzyko strat spowodowanych niekorzystnym przebiegiem warunków pogodowych czy presjÄ… patogenów. NiestabilnoÅ›ci poziomów zbiorów, wywoÅ‚ane wyleganiem Å‚anu, od lat ograniczane sÄ… poprzez zastosowanie chemicznych preparatów.

Uciążliwość chwastów jest najczęściej rozumiana jako problem w ich zwalczaniu. Po pogÅ‚Ä™bionej analizie okazuje siÄ™ jednak, że pojÄ™cie to jest bardziej zÅ‚ożone. Zabieg herbicydowy uważa siÄ™ za skuteczny, jeżeli zniszczono ponad 85% chwastów. Czasami jednak pozostaÅ‚e po zabiegu roÅ›liny wciąż mogÄ… stanowić poważne zagrożenie dla plonu i jego jakoÅ›ci.

Pierwsze wzmianki o spadku skutecznoÅ›ci herbicydów w naszym kraju pochodzÄ… z lat 80. ubiegÅ‚ego stulecia. Od tamtego czasu coraz częściej pojawiaÅ‚y siÄ™ informacje o trudnoÅ›ciach w zwalczaniu niektórych gatunków. Od lat 90. XX w. w uprawach zbóż w województwie warmiÅ„sko-mazurskim, a obecnie w caÅ‚ym kraju, zauważalny jest coraz wyraźniejszy spadek skutecznoÅ›ci herbicydów zwalczajÄ…cych miotÅ‚Ä™ zbożowÄ….

W Polsce wciąż ponad trzy czwarte wartoÅ›ci rynku herbicydów zbożowych stanowiÄ… produkty stosowane wiosnÄ…. Spadek powierzchni upraw zbóż jarych i dÅ‚uższa jesieÅ„ powodujÄ…, że naturalnie zwiÄ™ksza siÄ™ powierzchnia upraw z jesiennÄ… aplikacjÄ… herbicydów, jednak gÅ‚ówny nurt pozostaje niezmienny. O takim stanie rzeczy decyduje kilka czynników

CHWASTOX® to najbardziej rozpoznawalna marka wÅ›ród Å›rodków ochrony roÅ›lin. Towarzyszy polskim rolnikom od kilkudziesiÄ™ciu lat i dalej doskonale speÅ‚nia swoje zadania. DziÄ™ki ciÄ…gÅ‚emu rozwojowi marki CHWASTOX® możliwe jest zwalczanie chwastów we wszystkich gÅ‚ównych gatunkach zbóż.

Przez caÅ‚y okres wegetacji zboża narażone sÄ… na atak chorób wywoÅ‚ywanych przez grzyby. Niektóre infekcje przypadajÄ… na okres jesienny. W październiku i listopadzie na plantacjach zbożowych można znaleźć objawy chorób podsuszkowych, mÄ…czniaka, septorioz, rdzy i innych. Mimo wczesnych infekcji, aplikacje fungicydów jesieniÄ… sÄ… wykonywane sporadycznie.

Liczba produktów do zaprawiania materiaÅ‚u siewnego w najbliższym czasie zmniejszy siÄ™ i bÄ™dzie to spowodowane wycofaniem ze sprzedaży produktów zawierajÄ…cych substancjÄ™ aktywnÄ… tiuram.

Kukurydza jest jednym z gÅ‚ównych gatunków roÅ›lin uprawnych - od kilku lat powierzchnia uprawy przekracza ponad 1 mln hektarów.

Zabieg herbicydowy wykonany jesieniÄ…, ze wzglÄ™du na dÅ‚ugÄ… i ciepÅ‚Ä… jesieÅ„, w przypadku wielu plantacji może okazać siÄ™ niewystarczajÄ…cy do bardzo dobrego zabezpieczenia roÅ›liny uprawnej przed negatywnÄ… presjÄ… chwastów. W zwiÄ…zku z tym niezbÄ™dne bÄ™dzie wykonanie wiosennej poprawki.

Podstawową czynnością wiosenną na plantacji rzepaku jest ocena kondycji roślin. Przede wszystkim stopień przezimowania roślin, wielkość uszkodzeń wyrządzonych zimą, ilość roślin na metrze kwadratowym w dobrej kondycji.

Wczesna wiosna jest to odpowiedni moment do wykonania zabiegów herbicydowych w rzepaku ozimym – nieliczne plantacje wymagajÄ… zwalczenia chwastów dwuliÅ›ciennych, natomiast wiÄ™kszym problemem sÄ… chwasty jednoliÅ›cienne pozostaÅ‚e po zimie.

Wzrost intensywnoÅ›ci zabiegów agrotechnicznych przeprowadzanych na plantacjach wymaga od producentów rolnych poszukiwania rozwiÄ…zaÅ„, które w sposób optymalny pozwolÄ… wykorzystać każdy „wjazd” na pole. 

Nawożenie mineralne wykonywane przed siewem lub po siewie roÅ›liny uprawnej jest podstawowym zabiegiem agrotechnicznym i o jego koniecznoÅ›ci chyba nie musimy nikomu przypominać. Stosowane nawozy zawierajÄ… gÅ‚ównie azot (N), potas (K), fosfor (P), siarkÄ™ (S) oraz magnez (Mg) w formach Å‚atwo dostÄ™pnych dla roÅ›lin. 

Z dniem 1 stycznia 2014 roku weszÅ‚y w życie zasady Integrowanej Ochrony RoÅ›lin, które zakÅ‚adajÄ… racjonalne Å‚Ä…czenie metod chemicznych i niechemicznych w ograniczaniu presji agrofagów. JednÄ… z bardzo ważnych zmian byÅ‚o wprowadzenie obowiÄ…zku prowadzenia ewidencji Å›rodków ochrony roÅ›lin stosowanych na plantacjach.

Produkcja rolnicza jest nieodzownym elementem krajobrazu i jednÄ… z podstawowych gaÅ‚Ä™zi gospodarki. CaÅ‚kowita powierzchnia użytków rolnych w Polsce wynosi ok. 15 mln ha, co stanowi prawie poÅ‚owÄ™ powierzchni naszego kraju. Obserwowana w ostatnich dekadach specjalizacja i rozwój rolnictwa nie pozostajÄ… bez wpÅ‚ywu na otaczajÄ…cÄ… nas przyrodÄ™.

Na skuteczność zabiegu fungicydami wpÅ‚ywa wiele czynników, jednym z nich jest niewÄ…tpliwie temperatura w momencie aplikacji oraz krótko po niej. StÄ…d też w przypadku wybranej substancji aktywnej możemy wyróżnić 3 bardzo ważne progi temperaturowe informujÄ…ce o możliwoÅ›ci jej zastosowania i wpÅ‚ywajÄ…ce na skuteczność zabiegu.

Podstawowe zasady przechowywania Å›rodków ochrony roÅ›lin majÄ… umocowanie prawne i zostaÅ‚y okreÅ›lone miÄ™dzy innymi w ustawie o Å›rodach ochrony roÅ›lin i wydanych do niej rozporzÄ…dzeniach oraz w normach i wymogach wzajemnej zgodnoÅ›ci (cross compliance). Ich nieprzestrzeganie grozi sankcjami, jednak w wyniku niewÅ‚aÅ›ciwego przechowywania Å›rodków ochrony roÅ›lin oprócz narażenia na kary finansowe i spowodowania narażanie Å›rodowiska na niebezpieczeÅ„stwo, możemy obniżyć również jakość samych Å›rodków ochrony roÅ›lin.

Agrotechnika rzepaku ozimego w jesieniÄ… jest bardzo pracochÅ‚onna – niezbÄ™dny jest ciÄ…gÅ‚y monitoring plantacji pod kÄ…tem wystÄ™powania agrofagów – chwastów, szkodników i chorób. O ile chwasty mogÅ‚y zostać już zwalczone zabiegiem doglebowym, to z presjÄ… chorób i szkodników plantatorzy rzepaku muszÄ… walczyć caÅ‚Ä… jesieÅ„. 

Uprawom od samego poczÄ…tku wzrostu towarzyszÄ… roÅ›liny niepożądane, czyli chwasty. Ich presja oraz skÅ‚ad gatunkowy w dużej mierze zależy od pÅ‚odozmianu, rodzaju gleby oraz stosowanych zabiegów herbicydowy. W każdej uprawie możemy wyróżnić chwasty Å‚atwe w zwalczeniu oraz trudne do wyeliminowania, których zwalczanie wymaga obrania czÄ™sto okreÅ›lonej strategii dziaÅ‚ania. Jednym z chwastów, który bardzo trudno zwalczyć w trakcie wzrostu roÅ›liny uprawnej jest perz zwyczajnym (synonim perz wÅ‚aÅ›ciwy).

Powoli majÄ… siÄ™ ku koÅ„cowi wydÅ‚użone z racji niestabilnych i wyjÄ…tkowo niekorzystnych warunków pogodowych zbiory rzepaku w kraju. Szacowanie plonów to tylko jedno z nielicznych zadaÅ„, przed którymi stojÄ… aktualnie rolnicy.

Tegoroczne lato nie rozpieszcza rolników, warunki do zbioru zbóż i rzepaku ozimego sÄ… bardzo niekorzystne. W wielu regionach kraju w ciÄ…gu zaledwie kilku dni spadÅ‚o ponad 100 mm wody na 1m2. Intensywne opady deszczu spowodowaÅ‚y brak możliwoÅ›ci wjazdu na pole przez najbliższe kilka dni.

Do gÅ‚ównych chorób ziemniaka należy zaliczyć alternariozÄ™ i zarazÄ™ ziemniaka, które stanowiÄ… zagrożenie dla każdej prowadzonej plantacji. W uprawie ziemniaków, w której popeÅ‚niono bÅ‚Ä™dy w ochronie fungicydowej straty plonu  bulw mogÄ… przekroczyć nawet 70%, stÄ…d też niezbÄ™dne jest przyjÄ™cie odpowiedniej strategii w walce ze sprawcami tych chorób.

Aktualny przebieg pogody zdecydowanie nie sprzyja wykonywaniu żadnych zabiegów Å›rodkami ochrony roÅ›lin. W dzieÅ„ temperatura osiÄ…ga kilka stopni C, a w nocy spada nieznacznie poniżej zera, dodatkowo silny wiatr potÄ™guje uczucie chÅ‚odu. Spadki temperatur wstrzymaÅ‚y rozwój roÅ›lin uprawnych oraz chwastów.

O koniecznoÅ›ci przeprowadzenia zabiegu herbicydowego chyba nikomu nie trzeba przypominać. Chwasty sÄ… jednym z gÅ‚ównych agrofagów, które znacznie ograniczajÄ… plon oraz „efekt wizualny naszej uprawy”.

W gospodarstwach w praktyce możemy wykorzystać dwa rodzaje materiaÅ‚u siewnego – pierwszy materiaÅ‚ siewny zakupiony od producenta o okreÅ›lonym stopniu kwalifikacji, a co za tym idzie o znanej masie tysiÄ…ca ziaren/nasion, zdolnoÅ›ci kieÅ‚kowania, czystoÅ›ci oraz bardzo czÄ™sto z jednoznacznÄ… rekomendacjÄ… co do normy wysiewu.  DrugÄ… oddzielnÄ… grupÄ™ stanowi materiaÅ‚ siewny wÅ‚asny – nie posiadajÄ…cy Å›wiadectwa kwalifikacji, czyli nie majÄ…cy również okreÅ›lonych wczeÅ›niej parametrów jakoÅ›ciowych.

MateriaÅ‚ siewny stosowany w gospodarstwie powinien charakteryzować siÄ™ wysokimi parametrami jakoÅ›ciowymi – czystoÅ›ciÄ… i zdolnoÅ›ciÄ… kieÅ‚kowania zgodnÄ… z normami dla poszczególnych gatunków i odmian. Jednak musimy pamiÄ™tać o tym, że nawet najlepszy materiaÅ‚ siewny musi zostać przed siewem zaprawiony,  żeby potencjaÅ‚ kieÅ‚kowania i wzrostu nie byÅ‚ obniżony przez patogeny.

Rzepak ozimy, jak i jary sÄ… bardzo wrażliwe na samo osypywanie siÄ™ nasion. Wynika to przede wszystkim z ich cech morfologicznych – Å‚uszczyna jest zaprogramowana genetycznie na pÄ™kanie w koÅ„cowym okresie dojrzewania. Straty nasion rzepaku zwiÄ…zane bezpoÅ›rednio z pÄ™kaniem Å‚uszczyn szacowane sÄ… zwykle pomiÄ™dzy 5-10%, a w przypadku przedÅ‚użajÄ…cych siÄ™ zbiorów odsetek ten sukcesywnie siÄ™ zwiÄ™ksza.

Czas żniw na wielu plantacjach zbliża siÄ™ wielkimi krokami, w przypadku upraw rzepaku możemy powiedzieć, że „jesteÅ›my na ostatniej prostej” do uzyskania wysokich plonów o odpowiedniej jakoÅ›ci. Na plantacjach rzepaku ozimego zostaÅ‚o do wykonania zaledwie jeden, może dwa zabiegi.

Na dobre ruszyÅ‚y siewy rzepaku ozimego w wielu regionach kraju nawet w tych, w których jeszcze nie ma optymalnego terminu agrotechnicznego. Przyspieszone siewy majÄ… na celu wykorzystanie zasobów wody po ostatnich opadach deszczu. DostÄ™pność wody glebowej nie tylko wpÅ‚ynie korzystnie i przyspieszy wschody rzepaku ozimego, ale również bÄ™dzie stymulowaÅ‚o nasiona chwastów do kieÅ‚kowania. 

Jednymi z najczęściej spotykanych chorób na plantacji ziemniaków sÄ… alternarioza i zaraza ziemniaka. W sprzyjajÄ…cych warunkach pogodowych wystÄ™pujÄ… one bardzo powszechnie, a ich znaczenie gospodarcze jest bardzo duże. 

W znacznej części Polski warunki cieplne i wilgotnoÅ›ciowe sÄ… odpowiednie do wschodów i rozwoju plantacji zbóż jarych. W zależnoÅ›ci od terminu siewu i dostÄ™pnoÅ›ci wody glebowej zaraz po nim, znajdujÄ… siÄ™ one w fazie od 1-3 liÅ›ci. CzÄ™sto w opracowaniach można spotkać informacjÄ™, że po 3 liÅ›ciu rozpoczyna siÄ™ już faza krzewienia zbóż jarych.

Technologia siewu punktowego buraków cukrowych zakÅ‚ada niewielkie zagÄ™szczenie roÅ›lin na 1 m2. Rozstaw rzÄ™dów co 45 cm i odlegÅ‚ość pomiÄ™dzy roÅ›linami w rzÄ™dzie wynoszÄ…ca nawet do 18 cm stwarza idealne warunki do kieÅ‚kowania i wzrostu chwastów.

Na zdecydowanej wiÄ™kszoÅ›ci plantacji rzepaku ozimego problem chwastów dwuliÅ›ciennych zostaÅ‚ już rozwiÄ…zany jesieniÄ… przy pomocy zabiegów przedwschodowych lub powschodowych. WiÄ™kszość Å›rodków ochrony roÅ›lin, pomimo panujÄ…cych niekorzystnych warunków atmosferycznych, dziaÅ‚aÅ‚a satysfakcjonujÄ…co, w zwiÄ…zku z czym nie ma koniecznoÅ›ci wykonania wiosnÄ… zabiegów korekcyjnych.  

Jednym z podstawowych elementów prawidÅ‚owej agrotechniki roÅ›lin uprawnych jest przeprowadzenie skutecznego zabiegu zwalczania chwastów. W praktyce mamy do wyboru zabieg herbicydowy jesienny i wiosenny – wybór terminu wynika z preferencji rolnika lub/i z przebiegu warunków pogodowych.